Do rzadkości nie należą sytuacje, kiedy to stronami umowy darowizny są rodzice oraz ich dzieci. Jak to zwykle bywa w takich okolicznościach, największe wątpliwości wzbudzają kwestie podatkowe. Warto zatem wiedzieć, jakie zasady obowiązują w tym konkretnie przypadku.
Zwolnienie z obowiązku podatkowego
Odnośnie umów darowizny obowiązuje generalnie taka zasada, że trzeba od nich odprowadzać podatek dochodowy. Funkcjonujące w Polsce przepisy dopuszczają jednak pewne wyjątki od tej zasady – mają one miejsce wówczas, gdy w rachubę wchodzi darowizna w rodzinie. Oczywiście, kluczowe znaczenie ma w tym momencie to, do której grupy podatkowej przynależą członkowie rodziny. Na zwolnienia podatkowe można liczyć jedynie wówczas, gdy są to członkowie najbliższej rodziny mieszczący się w ramach I grupy podatkowej – są oni określani jako zerowa grupa podatkowa. Należą do niej:
– małżonek,
– rodzice,
– babcia,
– dziadek,
– dzieci,
– wnuk,
– pasierb,
– ojczym,
– macocha,
– brat
– siostra.
Oznacza to dokładnie tyle, że darowizna bądź spadek są w tym układzie zwolnione z obowiązku podatkowego. Co prawda darowizna a spadek to dwa różne pojęcia prawne, niemniej jednak z punktu widzenia fiskusa zasady przy rozliczaniu podatku dochodowego obowiązują tutaj takie same.
Warunek do spełnienia
Koniecznie należy przy tym zaznaczyć, że darowizna dla dziecka nie zostanie objęta podatkiem dochodowym, jeżeli zostanie spełniony istotny warunek. Bez względu na to czy jest to darowizna pieniężna, czy też przedmiotem umowy są prawa nie mające wartości majątkowej, obdarowany jest zobligowany do zgłoszenia jej do urzędu skarbowego w przeciągu 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego bądź od dnia spełnienia przyrzeczonego świadczenia, czyli od dnia przekazania przedmiotu darowizny obdarowanemu. Zgłoszenia należy dokonać na formularzu SD-Z2. Takowej konieczności nie ma, jeśli umowę darowizny dla córki bądź dla syna sporządzono w formie aktu notarialnego. Obowiązkiem notariusza jest przekazanie do właściwego urzędu skarbowego stosownych informacji.
Czym jest zachowek?
W omawianym kontekście pojawia się też niejednokrotnie zagadnienie takie jak darowizna a zachowek. Poprzez zachowek należy rozumieć formę ochrony interesów osób najbliższych spadkodawcy, którym przysługuje roszczenie względem spadkobierców powołanych do dziedziczenia o zapłatę określonej sumy pieniężnej określanej mianem zachowka. Mówiąc innymi słowy, zachowek ma na celu zabezpieczyć interesy najbliższych osób, które zostały przez spadkodawcę pominięte w testamencie. Podmiotami posiadającymi prawo do zachowka są:
– zstępni – czyli potomkowie (bez znaczenia jest to czy pochodzą ze związku małżeńskiego, czy spoza niego),
– małżonek,
– rodzice spadkodawcy – o ile zostali powołani do spadku z ustawy.
